Γιατί είμαι σήμερα χαρούμενος

Μα... γι'αυτό. Εξαιρετικές αναλύσεις, τολμηρή αντικειμενικότητα.

fuga (salutem peto)

Προτού ξεκινήσει για τις εξετάσεις στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών, ο Β.Ο. ασπάστηκε όλα τα εικονίσματα. Ένιωθε κάτι παγερό πίσω από το στήθος του, η καρδιά του χτυπούσε, σταματούσε ώρες ώρες από την αγωνία του άγνωστου. Τι βαθμό θα'παιρνε σήμερα; Τρία ή δύο;

H εντατικοποίηση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών είναι ένα μέτρο ενίσχυσης του ανθρωπιστικού προσανατολισμού της παιδείας.Δεν μπορώ να καταλάβω με ποια λογική θέλουμε να στερήσουμε από τα παιδιά μας το δικαίωμα πρόσβασης σε ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια του δυτικού πολιτισμού, στην αρχαία ελληνική σκέψη, το οποίο εμείς, με τη γλώσσα που μιλάμε, μπορούμε να το αγγίξουμε με πολύ αμεσότερο τρόπο απ' ό,τι ο Γάλλος ή ο Άγγλος. Χρειάζεται κόπος; Μα σίγουρα χρειάζεται κόπος, αφού κάθε μάθηση απαιτεί κόπο και μέσα από τον κόπο που καταβάλλεις για να την αποκτήσεις διδάσκεσαι, εκτός των άλλων, και πνευματική πειθαρχία.

Έξι φορές ζήτησε από τη μητέρα του να τού δώσει την ευχή της και, φεύγοντας, παρακάλεσε τη θεία του να προσευχηθεί για να τον φωτίσει η Παναγία. Στο δρόμο έδωσε δυο καπίκια σε ένα ζητιάνο, ελπίζοντας πως μ' αυτά τα δυο καπίκια θα μπορούσε να εξαγοράσει την αμάθειά του και ο θεός θα βοηθούσε να πει απέξω τα αριθμητικά μ' εκείνα τα φοβερά "τεσσαράκοντα" και "οκτωκαίδεκα".

Στη μειωμένη διδασκαλία των αρχαίων απέδωσε τη δυσλεξία ο κ. Καργάκος, γιατί όταν παλαιότερα ο μαθητής υποχρεωνόταν να αποστηθίσει το «πεπαίδευκα, πεπαίδευκας, πεπαίδευκε, πεπαιδεύκαμεν, πεπαιδεύκατε, πεπαιδεύκασι» αποκτούσε μια «λαλητική τριβή» και δεν πάθαινε δυσλεξία.

Γυρίζοντας ο Β. από το Γυμνάσιο, περασμένες τέσσερες, γλίστρησε σαν κλέφτης στην κάμαρά του και ξάπλωσε στο κρεβάτι. Το αδύνατο προσωπάκι του ήταν κατάχλομο. Στα κατακόκκινα μάτια του έβλεπες σκοτεινόχρωμους κύκλους.
-Λοιπόν; ρώτησε η μητέρα του στο κρεβάτι. Πώς πήγες σήμερα; Τι βαθμό πήρες;

Το τελευταίο διάστημα η σημερινή κυβέρνηση εξαγγέλλει επιπλέον ενίσχυση του συγκεκριμένου μαθήματος στη μέση εκπαίδευση ήδη από την τρέχουσα σχολική χρονιά κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου(Μάρτη-Μάη 2005).Η πρόταση, την οποία διατύπωσε προσωπικά η υπουργός Παιδείας Μ.Γιαννάκου στον πρόεδρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Μ.Παπαδόπουλο,προβλέπει:

*την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών κατά μία ώρα εβδομαδιαίως και στις τρεις τάξεις του γυμνασίου
*την αύξηση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος κατά δύο ώρες εβδομαδιαίως στην Α΄τάξη του Λυκείου
Συγκεκριμένα η κ. Γιαννάκου δηλώνει: «Η ωφέλεια από την ενίσχυση των παρεχόμενων γνώσεων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα είναι σημαντική στη χρήση της καθομιλουμένης,καθώς αποτελεί καθημερινή πλέον διαπίστωση η μη ορθή χρήση της γλώσσας,οι αδυναμίες στην έκφραση και η λεξιπενία»

"-Γιατί κλαις; Δεν έγραψες καλά;
-Απορρίφθηκα... Δυάρι μού έβαλαν...
-Το περίμενα! Με ζώναν τα φίδια εμένα! Ω, θεέ μου! Μα πώς το'κανες αυτό; Δεν είπες τίποτα; Σε ποιο μάθημα;
-Στα αρχαία Ελληνικά... Μαμακούλα μου εγώ... Με ρώτησε πώς είναι ο μέλλων του φέρομαι κι εγώ αντί να τού πω οίσομαι τού είπα όψομαι. Ύστερα... Ύστερα... δε βάζουμε περισπωμένη στην προπαραλήγουσα κι εγώ τα είχα χάσει... και έβαλα ψιλή περισπωμένη στο γιώτα...

Οποιος διαβάσει φωναχτά μονοτονισμένα κείμενα τονίζοντας μόνο τις τονισμένες λέξεις και καθόλου τις μονοσύλλαβες ή θα μουγκαθεί ή θα πάθει ασφυξία.

Έπειτα ο Αρταξέρσωφ με ρώτησε να τού πω εγκλιτικά... τού τα είπα, αλλά μπέρδεψα μια αντωνυμία... Έκανα λάθος. Και μού'βαλε δυάρι. Είμαι... είμαι άτυχος. Όλη τη νύχτα διάβαζα!... Μια βδομάδα τώρα σηκώνομαι από τις τέσσερις το πρωί", έλεγε ο Βάνιας Οτεπιέλιωφ.

Δεν μπορώ να καταλάβω με ποια λογική θέλουμε να στερήσουμε από τα παιδιά μας το δικαίωμα πρόσβασης σε ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια του δυτικού πολιτισμού, στην αρχαία ελληνική σκέψη, το οποίο εμείς, με τη γλώσσα που μιλάμε, μπορούμε να το αγγίξουμε με πολύ αμεσότερο τρόπο απ' ό,τι ο Γάλλος ή ο Άγγλος ή ο Ρώσος. Χρειάζεται κόπος; Μα σίγουρα χρειάζεται κόπος, αφού κάθε μάθηση απαιτεί κόπο και μέσα από τον κόπο που καταβάλλεις για να την αποκτήσεις διδάσκεσαι, εκτός των άλλων, και πνευματική πειθαρχία. [...] «...Χρέος του ελληνισμού απέναντι στην Ευρώπη είναι να δώσει πάλι την πρώτη του λάμψη στον ελληνικό λόγο που είναι ο μόνος που μπορεί να τη βγάλει από τα σημερινά της αδιέξοδα. Κι αν δε το πραγματώσει ο σημερινός Ελληνισμός, θα το επιδιώξει μόνη της η Ευρώπη όταν θα έχει ξεπεράσει την ύβρη της μηχανής και της ύλης που την έχουν παγιδέψει».

-Δεν είσαι συ άτυχος, μα εγώ η δυστυχισμένη, εγώ... Μ' έφαγες κακούργε! Έγινα πετσί και κόκκαλο από σένα, Ηρώδη! Εσύ είσαι η κακή μου μοίρα, η δυστυχία μου! Εγώ τα πληρώνω όλα, βρομόπαιδο!... Κόπηκε η μέση μου, έλειωσα στα πόδια, υποφέρω και ορίστε το ευχαριστώ! Γιατί δε διαβάζεις; Αχ! Ιησουίτη! Μωχαμέτη! Δήμιε! Βούρδουλας σού χρειάζεται εσένα. Μα δεν μπορώ, βλέπεις, δε βαστάνε τα χέρια μου. Όταν ήταν μικρός, μού'λεγε όλος ο κόσμος: "Τι τον φυλάς; Γιατί δεν τον κοπανάς;". Κι εγώ δεν τούς άκουσα η δύστυχη και τώρα τα πληρώνω μαζεμένα! Αμ, δε θα το γλυτώσεις το ξύλο. Περίμενε και θα σε συγυρίσω εγώ για καλά.

transporto-stretto: "η υποχρεωτική μελέτη-τους μπορεί να είναι ένας τρόπος εξαναγκασμού αυτού του πλήθους των μαλλιάδων να σκύψουν το κεφάλι..." [...] Dario Belezza: "Μια και η κατάντια του σχολείου είναι αυτή που ξέρουμε, καλά είναι και τα λατινικά. Χρησιμεύουν σαν τιμωρία για όσους θεωρούν το διάβασμα επικίνδυνο και περιττό...".

...Ο Εφτίχι Κουζμίτς Κουπορόσωφ [...] είναι ένας άνθρωπος μορφωμένος και έξυπνος. Μιλάει με τη μύτη και πλένεται με ένα σαπούνι που από τη μυρουδιά του φταρνίζονται όλοι στο σπίτι. Με όλα αυτά πολύ δίκαια τον θεωρούν έξυπνο, διανοούμενο.
-Πατερούλη, τού λέει η μητέρα του Βάνια και από τα μάτια της τρέχουν τα δάκρυα βρύση, κάνε μου τη χάρη να τις βρέξεις στο γιο μου! Απορρίφθηκε, κακό που έπαθα! ούτω τί σοι δοίησαν αι φίλαι Μούσαι, Λαμπρίσκε, τούτον κατ' ώμου δείρον, άχρις η ψυχή αυτού επί χειλέων μούνον η κακή λειφθήι. επίσταται δ' ουδ' άλφα συλλαβήν γνώναι, ήν μή τις αυτώι ταυτά πεντάκις βώσηι (Έτσι που να σε αξιώσουν οι αγαπημένες Μούσες, Λαμπρίσκε, άργασέ του τα πλευρά, ώσπου η ψυχή του η ελεεινή μόλις που να κρατηθεί στα χείλια του. Δεν ξέρει να ξεχωρίσει ούτε το γράμμα άλφα, αν κάποιος δεν ξελαρυγγιαστεί να του επαναλαμβάνει πέντε φορές τα ίδια πράγματα).

Αν δεν κατανοήσει ο μαθητής τη συντακτική αμφισημία αιτίας - σκοπού τότε δεν θα διευκολυνθεί να κατανοήσει την παρουσία ενός μικρο-σωματιδίου σε δύο φυσικούς χώρους ταυτόχρονα. Και επειδή δεν αρκεί να το ισχυρίζεται αυτό ο γράφων, ενισχύω με το ότι ο μεγάλος φυσικός B. φον Χάιζενμπεργκ έχει αναπτύξει παρόμοια επιχειρηματολογία για την ωφέλεια που είχε ο ίδιος από την εκμάθηση των «νεκρών» λατινικών στο Λύκειο.

-Σε μαθαίνουν γράμματα! άρχισε. Σε μεγαλώνουν, φροντίζουν για το μέλλον σου παλιόπαιδο! Γιατί δεν διαβάζεις;

Είπε, είπε με την ψυχή του. Για την επιστήμη, για το φως, για τα σκοτάδια.

Τα θέματα στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών, στο οποίο διαγωνίστηκαν οι μαθητές της Γ' Λυκείου, ήταν σχετικά δύσκολα· το άγνωστο κείμενο ήταν από τα Απομνημονεύματα του Ξενοφώντα και το γνωστό από το Περικλέους Επιτάφιος, του Θουκυδίδη.

Σταμάτα να παρακαλάς, Μητροτίμη, δεν πρόκειται να φάει λιγότερες. Εύγε σου, Κότταλε, με τα κατορθώματά σου. Θα σε κάνω εγώ πιο κόσμιο και από κορίτσι. Πού είναι το τσουχτερό λουρί, το βούνευρο, που το'χω για να μαστιγώνω όσους κρατώ με χειροπέδες και στην απομόνωση;

Τέλειωσε το λόγο του, έβγαλε τη λουρίδα. Και άρπαξε το Βάνια από το χέρι.

-Εσύ δεν παίρνεις χαμπάρι με τα λόγια!

Ο Βάνιας έσκυψε υποτακτικά το κεφάλι ανάμεσα στα γόνατά του. Τα κατακόκκινα αφτιά του πρόβαλαν πάνω στο καινούργιο του πανταλόνι με τις καστανές ρίγες... Δεν έβγαλε άχνα.

ιδού, σιωπώ. μή με, λίσσομαι, κτείνηις.

Κάτω από τη βάση έγραψε το 56,9% των υποψηφίων στα αρχαία θεωρητικής κατεύθυνσης και το 53,2% στην ιστορία θεωρητικής κατεύθυνσης.

Εκείνο το βράδυ, στο οικογενειακό συμβούλιο αποφάσισαν να τον στείλουν σε εμπορικό.

____________________________________________________________________

Θέμα: Άντον Τσέχοφ, Μαθητική Περιπέτεια. Αντίθεμα: από τον ημερήσιο Τύπο, από μια ομιλία του Χρίστου Τσολάκη κ.λπ. Ελεύθερο αντιστικτικό μέρος: Ηρώνδας, Διδάσκαλος (μτφ. Θ.Κ.Στεφανόπουλος). Stretto italiano: Ουμπέρτο Έκο, "Τα λατινικά σαν τιμωρία" (από τη Σημειολογία στην Καθημερινή Ζωή).

*fuga=η φούγκα **fuga salutem peto=δια της φυγής/αποδράσεως ζητώ σωτηρίαν